Batas-batas Pergaulan (Konsep Hubungan Sesama Manusia)

Pengertian Pergaulan

Pergaulan dalam bahasa Arab disebutkan sebagai ikhtilat berasal daripada kalimah “ khalata yakhlutu khaltan” yang bererti yang beerti bercampur. [Ibn Manzur, Lisan al-Arab, Jilid 9, hlm. 120-121

Maksud pergaulan (ikhtilat) dalam perbincangan ini ialah bergaul atau bercampur di antara lelaki dan perempuan ajnabi (yang ah kahwin) di satu tempat yakni berlaku interaksi dalam bentuk pandang-memandang atau perbuatan di antara seseorang dengan lain. Ertinya, ia berlaku antara tiga orang atau lebih. Ia berbeza dengan khalwat yang hanya terdiri dari dua orang sahaja.

Hukum Pergaulan antara Lelaki dan Wanita

Hukum asal pergaulan anatara lelaki dan perempuan ajnabi (harus nikah) adalah haram. Namun demikian, pengharaman ini tidak didasarkan kepada nas yang sahih kerana tiada nas sahih mengenai kes ini. Pengharaman hanya diasasakan kepada hukum lain yang pada asalnya dikhususkan bagi kaum wanita kerana dalam hukum-hukum terbabit terdapat unsur-unsur pergaulan anatara lelaki dan perempuan ajnabi. Hukum-hukuk yang dimaksudkan ialah; larangan berkhalwat dan musafir tanpa mahram, solat berjemaah di masjid bagi wanita, hukum jihad bagi wanita-wanita dan hukum solat jumaat bagi wanita.

Namun, kebolehan ini tidak beerti bahawa batas-batas diantara keduanya menjadi lebur dan ikatan-ikatan syariah yang baku dilupakan. Yang perlu kita lakukan ialah bekerjasama dalam kebaikan serta tolong-menolong dalam kebajikan dan takwa, dalam batas-batas hukum yang telah ditetapkan oleh Islam. Oleh yang demikian, Islam telah menggariskan beberapa adab dan batas pergaulan yang perlu dijaga oleh setiap umatnya. Beberapa adab yang perlu diikuti ketika bergaul seperti :

1. Memelihara Pandangan

Pandangan yang dimaksudkan di sini ialah pandangan biasa bukan bertujuan untuk menimbulkan hawa nafsu sama ada dari pihak lelaki atau perempuan.

Bagi kaum lelaki, Allah s.w.t memberi peringatan di dalam firman-Nya dalam Surah An-Nur ayat 30 yang bermaksud : “ Katakanlah olehmu (wahai Muhammad) kepada orang-orang lelaki yang beriman, hendaklah mereka memejamkan setengah dari pandangan mereka…”.

Bagi kaum perempuan juga Allah s.w.t memberi peringatan-Nya sebagaimana maksud Surah An-Nur ayat 31 “ Katakanlah olehmu (wahai Muhammad) kepada orang-orang perempuan yang beriman hendaklah mereka memejamkan (tidak tengok) setengah dari pandangan mereka…” dari kedua-dua ayat itu dapat menafsirkan bahawa kita boleh memandangkan seseorang yang berlainan jantina sekadar yang perlu sahaja.

2. Pertemuan

Maksud pertemuan di antara lelaki dan perempuan yang bukan mahramnya di tempat sunyi. Dalam konteks hari ini lebih dikenali dengan istilah ‘ khalwat’ mengikut kebiasaannya apabila dua orang yang bukan mahramnya bertemu di tempat yang sunyi, mereka akan mudah terdorong untuk melakukan maksiat.

Dalam hal ini Rasullulah s.a.w  bersabda yang bermaksud : “ Barang siapa yang beriman dengan Allah da hari akhirat maka janganlah ia melakukan pertemuan dengan seorang perempuan tanpa disertai mahramnya kerana sesungguhnya yang ketiga itu tentulah syaitan.” (Riwayat Bukhari, Muslim dan lain-lain)

Dari hadis di atas dapat disimpulakan bahawa Allah melarang pertemuan dia antara lelaki dan perempuan yang bukan mahramnya di tempat-tempat sunyi dan jauh dari pandangan orang ramai.

3. Menjaga Perkataan dan Mengawal Perbualan

Percakapn atau perbualan yang dimaksudkan ialah apabila dua orang individu yang bukan mahramnya bertemu dan bercakap-cakap dengan tujuan tertentu yang boleh mendatangkan syak wasangka.

Dalam soal ini bukan bermakna antara lelaki dan perempuan tidak boleh bergaul dan bercakap-cakap, Islam tidak melarangnya, tetapi percakapan yang dibenarkan ialah mempunyai tujuan yang tetentu atau urusan yang penting sahaja. Larangan itu dibuat semata-mata untuk menghindari pandangan serong atau fitnah orang terutaman sekali kaum perempuan.

4. Bersetuhan Badan

Bersentuhan badan bermakna apabila berlaku pertemuan mana-mana anggota tubuh badan antara lelaki dan perempuan yang bukan mahramnya.

Ia bermaksud sentuhan dengan sengaja, lebih-lebih lagi hingga menimbulkan keinginan nafsu. Rasullulah s.a.w pernah bersabda yang bermaksud: “Sesungguhnya jika kepala seseorang dari kamu ditikam dengan jarum besi, itu lebih baik baginya daripadanya menyentuh seorang perempuan tidak halal baginya.”

Dari hadis diatas dapatlah ditafrifkan bahawa persentuhan badan antara lelaki dan peempuan bukan mahram adalah dilarang keras Allah s.w.t.

Sebenarnya pertemuan antara lelaki dan perempuan tidakharam, melainkan jaiz (boleh). Bahkan, hal itu kadang-kadang dituntut apabila bertujuan untuk kebaikan, seperti dalam urusan ilmu yang bermanfaat, amal soleh kebajikan, perjuangan atau lain-lain yang memerlukan banyak tenaga, baik lelaki maipun perempuan.